Historia obiektu
Garbarnia przy ul. Garbarskiej 27 powstała w 1894 r. jej pierwszym właścicielem był Jan Borkowski. Była to jedna z najnowocześniejszych garbarni na terenie miasta. Dzięki wykorzystywaniu nowej technologii z użyciem chromu do garbowania skór, możliwe było znaczne zwiększenie produkcji. Budynki zaprojektował miejski technik Henryk Nowakowski. Po śmierci właściciela zakład, został przekształcony w spółkę, której udziałowcami zostali dotychczasowi pracownicy, zmieniając nazwę na Spółka Garbarska „Nowość” w Radomiu z o.o.
W latach 20, XIX w stała się największym zakładem w mieście. Uruchomiła filię we Lwowie. Nadal produkowała skóry chromowe, podeszwowe, juchtowe oraz ubraniowe. W 1932 r. zmieniła nazwę na Zakłady Garbarskie „Nowość” SA . Przetrwała czas okupacji, a po wojnie wznowiona została produkcja w zakładzie który wszedł w skład Radomskich Zakładów Garbarskich jako Zakład nr 1. Dopiero okres transformacji w Polsce lat 1990r. zakończył prawi 100 letnią działalność zakładu. Teren nieruchomości, został podzielony na mniejsze działki, głównie pod budynkami i sprzedany małym firmom i osobom prywatnym. Budynki adaptowano na składy handlowe, małe warsztaty i mieszkania.
Opis
Zespół obiektów garbarni wykonany jest w znacznej części z cegły z charakterystycznym, typowym dla architektury przemysłowej ceglanym detalem, z uwagi na rozwój zakładu jego przekształcenia, został on powiększany o nowe budynki biurowe wybudowane w drugiej połowie XX w. Obecnie jest podzielony na wiele małych zakładów i składów przemysłowych, niektóre budynki zostały otynkowane w niektórych zatarto elementy detalu i zmieniono stolarkę okienną.
Uwagi
Lokalizacja nieruchomości w bezpośrednim sąsiedztwie najstarszej części Radomia oraz dobra na nie ekspozycja predysponują to miejsce do przekształceń na cele związane z turystyką i obsługą parku kulturowego „Stary Radom”. Przekształcenia takie mogą być, tym cenniejsze im więcej starej substancji zostanie wykorzystane do nowych inwestycji. Niepowtarzalny charakter miejsca w zestawieniu z nową funkcją, może okazać się kołem napędowym dla usług i rzemiosła dzielnicy oraz podniesienia estetyki Starego Miasta i Osiedla Zamłynie.
Zespół zasługuje na ochronę konserwatorską w całości ze względu na swoją wartość historyczną. Nie bez znaczenia jest też architektura obiektów, będąca przykładem dobrze prosperującego zakładu garbarskiego Radomia z przełomu wieków.
Status obiektu: obiekt wymagający niezwłocznej rewitalizacji oraz objęcia ochroną konserwatorską.
Data powstania: 1894 r.
Autor: technik Henryk Nowakowski
Adres: ul. Garbarska 27
Właściciel lub posiadacz obiektu: osoba prywatna
Data wpisania do rejestru zabytków i gminnej ewidencji zabytków: brak wpisu
Bibliografia: Encyklopedia Radomia Nowe Wydanie